هیدرودینامیک و پایداری رودخانه قشلاق و تأثیر آن در توسعه شهری سنندج

رودخانه­ها سیستمی پویا بوده و همواره برای رسیدن به تعادل بستر در مسیر خود برداشت، حمل و رسوب گذاری می کنند. به همین دلیل مشخصه­های مورفولوژیکی آن ها به طور پیوسته در طول زمان تغییر می­کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی تغییرات مورفولوژی رودخانه قشلاق، شامل الگوی رود، روند تغییرات و جابجایی مسیر جریان آب، شناخت نظری فرایندهای رودخانه با در نظر گرفتن متغیرهای محیط طبیعی و همچنین تشخیص و پیش­بینی مسیرهای بحرانی ازنظر فرسایش کناری رودخانه انجام شده است. محدوده­ی موردمطالعه یک بازه 55 کیلومتری است که از دیوار سد وحدت (قشلاق) در 12 کیلومتری شمال شرق شهر سنندج شروع شده و تا سد در دست احداث ژاوه ادامه می­یابد. تکنیک اصلی کار مقایسه زمانی و مکانی تغییرات بستر رودخانه است. جهت انجام پژوهش حاضر از ابزارهایی مانند نقشه­های توپوگرافی 1:25000، نقشه زمین شناسی 1:100000، تصاویر ماهواره­ای لندست مربوط به تابستان سال  1364 و 1393 و همچنین مطالعات کتابخانه­ای استفاده شده است. کنترل تغییرات از طریق کار میدانی صورت گرفته و در نرم افزار arc gis نقشه­ها و تصاویر رقومی شده، زمین مرجع گردیده و پارامترهای هندسی رودخانه با روش برازش دایره­های مماس بر قوس رودخانه در محیط نرم افزاری auto cad انجام شده است. سپس تحلیل­های کمی با استفاده از روابط ریاضی به دست آمده است. نتایج حاصل مؤید آن است که از ابتدای محدوده موردبررسی تا حوالی روستای سواریان تغییرات به دلیل جنس سست سازندها و تأثیرات بسیار زیاد عوامل انسانی، بسیار بالاست به گونه ای که می­تواند توسعه بدون برنامه شهری را با اختلال مواجه کند. اما در ادامه مسیر، در بازه زمانی موردمطالعه تغییرات کم­تری مشاهده می­شود.